Δωδεκάνησα (τα) ή Δωδεκάνησος (η) ονομάζεται το σύνολο των νησιών και νησίδων, ανάμεσα στη Σάμο, την Κρήτη και τα μικρασιατικά παράλια. Το 1912 ο πληθυσμός τους ήταν 143.482. Απ’ αυτούς, οι 131.332 ήταν Έλληνες. Ο συνολικός πληθυσμός του νομού Δωδεκανήσου φτάνει τους 190.071 κατοίκους (απογραφή 2001) και έχει έκταση 2.579,275 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Τον Οκτώβριο του 2006 τα κατοικημένα νησιά και νησίδες της Δωδεκανήσου ήταν στο σύνολο 27.
Το πλέον ιστορικό, σημαντικό και γνωστό από τα Δωδεκάνησα είναι η Ρόδος, η οποία, εδώ και χιλιετίες, είναι το νησί στο οποίο βρίσκεται η διοικητική έδρα της περιοχής.
Από τα υπόλοιπα, η Κως και η Πάτμος είναι ιστορικά τα πιο σημαντικά, ενώ τα υπόλοιπα εννέα είναι η Αστυπάλαια, η Κάλυμνος, η Κάρπαθος, η Κάσος, η Λέρος, η Νίσυρος, η Σύμη, η Τήλος και το Καστελόριζο.
Άλλα νησιά της Δωδεκανήσου είναι το Αγαθονήσι, η Αλιμιά, οι Αρκοί, η Χάλκη, το Φαρμακονήσι, το Γυαλί, η Κίναρος, η Λέβιθα, οι Λειψοί, ο Μάραθος, η Νίμος, η Ψέριμος, η Σαρία, η Στρογγυλή, η Σύρνα και η Τέλενδος.
Η Ρόδος είναι ένα νησί της Ελλάδας που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Βρίσκεται περίπου 350 χλμ. νοτιοανατολικά της Αθήνας και 18 χλμ. νοτιοδυτικά της Τουρκίας. Με έκταση 1.400,684 τ.χλμ. είναι το μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων και το τέταρτο σε σειρά ολόκληρης της χώρας . Διαθέτει ακτογραμμή μήκους 253 χλμ. και το υψηλότερο σημείο της είναι η κορυφή του όρους Αττάβυρος σε ύψος 1.215 μ. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 115.490 κατοίκους, γεγονός που καθιστά τη Ρόδο το τρίτο πολυπληθέστερο ελληνικό νησί
Στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού βρίσκεται η πρωτεύουσά του, η πόλη της Ρόδου, που με πληθυσμό περίπου 55.000 κατοίκους αποτελεί και το μεγαλύτερο οικισμό του. Εντός των ορίων της πόλης της Ρόδου, βρίσκεται η Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου ή Παλιά Πόλη, όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, μια από τις καλύτερα διατηρημένες μεσαιωνικές πόλεις του κόσμου, που έχει ανακηρυχθεί από το 1988 ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Κως
Η Κως είναι ελληνικό νησί του Αιγαίου. Έχει πληθυσμό 33.388 κατοίκους (απογραφή 2011) και είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Δωδεκανήσου σε έκταση μετά τη Ρόδο και την Κάρπαθο και το δεύτερο σε πληθυσμό μετά τη Ρόδο. Η επιφάνεια του νησιού είναι 295,3 τ.χλμ. με ακτογραμμή 112 χιλιομέτρων. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Κως, όπου είναι και το κύριο λιμάνι του νησιού. Απέχει από τον Πειραιά 200 ναυτικά μίλια.
Είναι πλούσιο σε ιστορικά μνημεία νησί και παρουσιάζει αξιόλογο αρχαιολογικό και τουριστικό ενδιαφέρον. Αποκαλείται επίσης και «νησί του Ιπποκράτη», του πατέρα της ιατρικής, επειδή εκεί γεννήθηκε ο Ιπποκράτης. Η σημερινή Κως είναι ένα σύγχρονο τουριστικό νησί με πολλές δυνατότητες σε θέματα διαμονής, φαγητού, σπορ, εκδρομών, ψυχαγωγίας. Το πλέον αξιοσημείωτο στοιχείο που χαρακτηρίζει το νησί είναι οι ατελείωτοι ποδηλατόδρομοι, γι’ αυτό και πολύ συχνά η Κως χαρακτηρίζεται ως το νησί του ποδηλάτου.
Κάλυμνος
Η Κάλυμνος είναι νησί των Δωδεκανήσων, στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Η έκταση της είναι 111,581 τ.χλμ με αποτέλεσμα να είναι το 26ο μεγαλύτερο ελληνικό νησί.
Βρίσκεται νότια της Λέρου από την οποία τη χωρίζει ομώνυμος στενός πορθμός (Λέρου), ή διώρυγα Καλύμνου, ή “Διαπόρι”, έχοντας ΝΑ. την Κω και σε απόσταση 14 μίλια προς Α. τις τουρκικές ακτές της Μικράς Ασίας. Προς Ν. έχει το Κρητικό πέλαγος και προς Δ. και Β. το Ικάριο πέλαγος.
Το έδαφος της νήσου είναι σχετικά πετρώδες ορεινό με μικρές πεδιάδες (κυριότερες από αυτές είναι οι κοιλάδες της Πόθιας, του Βαθέως και του Πανόρμου) συνολικής έκτασης 109 τ.χλμ. Τα βουνά της Καλύμνου είναι άδενδρα με κυριότερες κορυφές τον Προφήτη Ηλία, ακριβώς στο κέντρο της νήσου (760 μ.), την Κυρά Ψηλή ή Καραψηλή (700 μ.) στα ΝΑ. και τη “Γαλατιανή” στο ΒΔ. άκρο. Οι ακτές της Καλύμνου είναι σχετικά απόκρημνες σχηματίζοντας πολλά ακρωτήρια, όρμους και λιμένες. Εξ αυτών σπουδαιότεροι είναι ο, της πρωτεύουσας της νήσου που λέγεται και λιμένας Ποθαίας (ΝΑ.), ο Ριναίας, βορειότερα, τα Πεζώντα ή Πέζοντας ακόμα βορειότερα, ο όρμος Παλαιονήσου Β.ΒΑ., ο Εμποριός (Δ.ΒΔ.), τα Λινάρια, νοτιότερα και το Πιθάρι προς Ν.
Λέρος
Η Λέρος είναι νησί στο νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου στα Δωδεκάνησα. Έχει πληθυσμό 7.917 κατοίκους (απογραφή 2011) και έκταση 54 τ.χλμ., με μήκος ακτών που φτάνει τα 71 χλμ., χάρη στον έντονο οριζόντιο διαμελισμό της. Το μεγαλύτερο χωριό (Αγία Μαρίνα Λέρου) έχει πληθυσμό 2.672 και ακολουθεί το Λακκί με 1.990 κατοίκους.
Το δημαρχείο και άλλες υπηρεσίες είναι στον Πλάτανο. Η Λέρος είναι ένα από τα ελληνικά νησιά που δεν έχουν επιβαρυνθεί ακόμα από το μαζικό τουρισμό. Η κύρια τουριστική περιοχή της είναι τα Άλιντα, άλλα ενδιαφέροντα χωριά είναι το ψαροχώρι Παντέλι, ο Βρομόλιθος με την παραλία του, η Γούρνα, ο Ξηρόκαμπος, το Παρθένι και ο Μπλεφουτης. Το Κάστρο της Παναγίας, κτισμένο τον ενδέκατο αιώνα, δεσπόζει στο βουνό Απιτίκι πάνω από τον Πλάτανο και ακριβώς απέναντι βρίσκεται το κλειδί το υψηλότερο σημείο του νησιού με καταπληκτική θέα. Το πολεμικό μουσείο τής Λέρου βρίσκεται στη Μερικιά χτισμένο μέσα σε τούνελ του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου.
Κάρπαθος
Η Κάρπαθος είναι το δεύτερο σε έκταση νησί του ελληνικού συμπλέγματος της Δωδεκανήσου (μετά τη Ρόδο). Έχει έκταση 302,152 τ.χλμ., 160 χλμ. μήκος ακτών και συνολικό πληθυσμό 7.310 κατοίκους. Αποτελεί πλούσιο βιότοπο και για αυτόν τον λόγο διαθέτει προστατευμένες περιοχές, όπου επιζούν πληθυσμοί προς εξαφάνιση.
Βρίσκεται στην μέση του Καρπάθιου πελάγους μεταξύ Ρόδου και Κρήτης και έχει πρωτεύουσα τα Πηγάδια ή Κάρπαθος (2.280 κάτοικοι).
Μικροί κολπίσκοι και παραλίες με κρυστάλλινα νερά σχηματίζονται κατά μήκος όλης της ανατολικής πλευράς του νησιού και προσεγγίζονται εύκολα, οι περισσότερες είτε με το ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, είτε με εκδρομικά πλοιάρια από την πόλη της Καρπάθου. Μερικές από αυτές έχουν βραβευθεί με την τιμητική γαλάζια σημαία, λόγω της ασφάλειας, της οργάνωσης και της καθαριότητάς τους. Υπάρχουν και άγνωστες και απόκρημνες ακτές, που προσεγγίζονται με μονοπάτια που περνούν μέσα από πεύκα και πηγές. Υπάρχουν επίσης σπήλαια με σταλακτίτες και σταλαγμίτες κυρίως στα κεντρικά του νησιού.
Πάτμος
Η Πάτμος είναι ελληνικό νησί του Αιγαίου Πελάγους υπαγόμενο, κατά τους αρχαίους Έλληνες, στις Νότιες Σποράδες, κατά δε τη σύγχρονη πολιτική διαίρεση της χώρας στη Δωδεκάνησο.
Η Πάτμος είναι σχετικά μικρό νησί, μέγιστου μήκους 10 μιλίων και μέγιστου πλάτους 6 μιλίων και με συνολικό μήκος ακτών τα 18 μίλια. Η έκτασή της φθάνει περίπου τα 34,142 τ.χλμ., με έδαφος βραχώδες και άγονο. Προσομοιάζει κατά διαμόρφωση και ακτογραφία με την Ιθάκη, με τη μόνη διαφορά ότι είναι τριπλάσιας έκτασης.
Η Πάτμος αποτελείται κυρίως από τρία τμήματα συνδεόμενα μεταξύ τους από δύο ισθμούς περί το μέσο του νησιού, όπου εκεί κατά την αρχαιότητα (σώζονται ερείπια) ήταν και η πρωτεύουσα, και παρά το νότιο άκρο.
Σύμη
Η Σύμη είναι το όγδοο σε μέγεθος ελληνικό νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων. Βρίσκεται περί τα 12 μίλια ΒΔ. της Ρόδου, προ του ομώνυμου μικρασιατικού κόλπου, ή κόλπου Σεμπεκί κατά τους Τούρκους, με συνολική έκταση 57,865 τ.χλμ.. Απέχει 255 μίλια από τον Πειραιά, περίπου 27 μίλια ανατολικά από τη Νίσυρο και 3,7 μίλια από την εγγύτερη ακτή της Τουρκίας.
Το φυσικό της λιμάνι είναι ο Γιαλός, (εκ του Αιγιαλός), πέριξ του οποίου είναι κτισμένη η πόλη αμφιθεατρικά. Κατά την απογραφή του 2001 αριθμούσε 2.606 κατοίκους, εκ των οποίων οι 2.427 είναι συγκεντρωμένοι στο άνω τμήμα της πόλης, το λεγόμενο Χωριό, που είναι κτισμένο επί της πλαγιάς του όρους Βίγλα. Υπάρχουν και τα θέρετρα Νημπορ(ε)ιός (εκ του Εμπορειό), βορειότερα, και το Πέδι, ανατολικά. Περίπου το 5% των μονίμων κατοίκων είναι αλλοδαποί Ευρωπαίοι πολίτες, κυρίως Άγγλοι. Ο Γιαλός συνδέεται οδικά με το Χωριό, το Πέδι, τον Νημπορ(ε)ιό,την Μαραθούντα και την Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη που βρίσκεται στο νοτιότερο δυτικό άκρο της νήσου.
Αστυπάλαια
H Αστυπάλαια (ή Αστροπαλιά) είναι νησί του Αιγαίου με 1.334 κατοίκους (απογραφή 2011). Η Αστυπάλαια ανήκει διοικητικά στα Δωδεκάνησα, αλλά γεωγραφικά και πολιτισμικά στέκει ανάμεσα στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες.
Οι ακτές της Αστυπάλαιας είναι βραχώδεις, με όρμους και παραλίες. Μια μικρή λωρίδα γης περίπου 100 μέτρων, το Στενό, χωρίζει το νησί σε δύο τμήματα το μέσα και το έξω νησί. Στα νοτιοανατολικά υπάρχουν διάφορα μικρά νησιά, όπως η Αγία Κυριακή, ο Χονδρός, το Κουνούπι και ο Κουτσομύτης. Στα Δυτικά βρίσκονται οι νησίδες Οφιδούσα, Χτένια, Ποντικούσα και αλλες. Η πρωτεύουσα και κύριο λιμάνι του νησιού είναι η Αστροπαλιά, ή Χώρα.
Η Αστυπάλαια συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά και τα άλλα νησιά των Δωδεκανήσων. Στο νησί υπάρχει και αεροδρόμιο με σχετικά καλή σύνδεση με τον αερολιμένα Αθηνών και Ρόδου.
Κάσος
Η Κάσος είναι ελληνική νήσος του νότιου Αιγαίου και το νοτιότερο από τα Δωδεκάνησα. Βρίσκεται ανάμεσα στην Κρήτη και την Κάρπαθο. Έχει σχήμα περίπου ρομβοειδές επίμηκες με μέγιστο μήκος από το Ακρωτήρι Αυλάκι μέχρι το Ακρωτήρι Ακτίνα 19,8 χλμ. και μέγιστο πλάτος (στο μέσον σχεδόν της νήσου) 7,7 χλμ. Η έκταση της φθάνει τα 66,4 τ.χλμ. και έχει μήκος ακτών 59 χλμ.
Έχει πέντε χωριά: την Αγία Μαρίνα, το Πόλι, την Παναγία, το Αρβανιτοχώρι και το Φρυ (πρωτεύουσα). Υψηλότερες κορυφές των βουνών της είναι ο Πρίωνας (601 μ.), ο Περίολας (504 μ.) και ο Κόρακας (494 μ.) και ακολουθούν το Σύσφι, οι Τρούλλες, τα Δώματα, ο Άη Γιώργης και η Μυρτώ.
Νίσυρος
Η Νίσυρος είναι νησί του νότιου Αιγαίου και ένα από τα Δωδεκάνησα. Ανήκει στην ομάδα των αρχαίων Νοτίων Σποράδων, και βρίσκεται βορειοδυτικά της Ρόδου, ανάμεσα στην Κω, την Τήλο και την Αστυπάλαια. Συγκεκριμένα, απέχει 8 μίλια ΒΔ. της Τήλου, και 10 μίλια νότια της Κω, στην οποία και υπάγεται διοικητικά, και 9 ναυτικά μίλια ανατολικά από το ακρωτήρι Νάτσα της Τουρκίας. Η Νίσυρος έχει έκταση περίπου 41 τετραγωνικά χιλιόμετρα και συνολικό μήκος ακτών περίπου 24 χιλιόμετρα.
Ο πληθυσμός της το 1950 αριθμούσε 2.516 κατοίκους. Κατά την τελευταία απογραφή (2011), ο πληθυσμός της ανερχόταν στους 987 κατοίκους. Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Μανδράκι. Άλλα χωριά της Νισύρου είναι ο Εμπορειός, οι Πάλοι, τα Νικειά και τα Λουτρά.
Λειψοί
Οι Λειψοί ή Λειψώ είναι συστάδα 30 νησιών (24 νησίδες και 6 βράχοι) στο νοτιο-ανατολικό Αιγαίο. Απέχει 173,2 ν.μ. από τον Πειραιά και έχει 790 κατοίκους (απογραφή 2011). Η Λειψώ, το κύριο νησί από το οποίο και προέρχεται το όνομα της συστάδας αυτής, βρίσκεται ανάμεσα στην Πάτμο (10,2 ν.μ. ανατολικά) και τη Λέρο (8 ν.μ. βόρεια) και λίγο ανατολικότερα της νοητής ευθείας που τις ενώνει, στα βόρεια Δωδεκάνησα.
Στην ομάδα αυτών των μικρών νησιών συνολικής έκτασης 17,350 τ.χλμ συμπεριλαμβάνονται οι νησίδες: Αρέφουσα, Νήσοι Μανώλη, Μεγάλο Ασπρονήσι, Μακρύ Ασπρονήσι, Μικρό Ασπρονήσι, Πάπλωμα, Κουλούρα Α, Κουλούρα Δ, Νότιο Ασπρονήσι Α, Νότιο Ασπρονήσι Δ, Μεγάλο Καλαπόδι, Μικρό Καλαπόδι, Λύρα, Σταυρή, Πιλάβι, Ψώμου, Καπαρονήσι, Πιάτο , Μακρονήσι, Φράγκος, Σαράκι.
Τήλος
Η Τήλος είναι ένα από τα Δωδεκάνησα, το έβδομο σε φθίνουσα κατάταξη έκτασης. Βρίσκεται 22 μίλια ΒΔ. της Ρόδου και 222 μίλια από τον Πειραιά. Έχει σχήμα ακανόνιστο και η έκτασή της είναι 61,487 τ.χλμ. ενώ ο πληθυσμός της, κατά την τελευταία απογραφή (2001), ανήρχετο σε 533 κατοίκους. Γενικά το έδαφός της είναι ορεινό και βραχώδες με μία μικρή πεδιάδα στο κέντρο της που καταλήγει στη παραλία του Ερίστου. Υψηλότερη κορυφή είναι του Προφήτη Ηλία με υψόμετρο 650 περίπου μέτρα. Το συνολικό ανάπτυγμα των ακτών της νήσου φθάνει τα 63 χλμ. Στο νησί υπάρχουν τρεις οικισμοί: το Μεγάλο Χωριό με 233 κατοίκους, τα Λιβάδια με 278 και ο Άγιος Αντώνιος με 22.
Η Τήλος διαθέτει δε πολλά αρχαιολογικά μνημεία. Έγινε γνωστή όταν το 1970 ο καθηγητής παλαιοντολογίας Νικόλαος Συμεωνίδης ανακάλυψε στο σπήλαιο Χαρκαδιό, στην περιοχή της Μυσσαριάς, νεκροταφείο ελεφάντων νάνων οι οποίοι βρέθηκαν απομονωμένοι στο νησί μετά την καταβύθιση της Αιγηϊδος, της οποίας οι κορυφές συνθέτουν το σημερινό αρχιπέλαγος του Αιγαίου.
Καστελλόριζο
Η νήσος Μεγίστη ή Καστελλόριζο είναι ένα από τα Δωδεκάνησα. Το σύμπλεγμα Καστελλόριζου ή Μεγίστης αποτελείται από 14 νησιά το ανατολικότερο από όλα και το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία. Η νήσος Μεγίστη ή Καστελλόριζο απέχει 1,25 ναυτικά μίλια από τις νοτιοδυτικές τουρκικές ακτές και 72 ν.μ. από τη Ρόδο. Από τον Πειραιά απέχει 328 ν.μ. και 150 ν.μ. από την Κύπρο.
Έχει έκταση 9,1 τετρ.χλμ., μήκος ακτών 19,5 km και πληθυσμό 400 κατοίκων, κατά την επίσημη απογραφή του 2011, που συγκροτούν τον Δήμο Μεγίστης. Είναι η μεγαλύτερη (εξ ου και Μεγίστη) νήσος μικρού αρχιπελάγους που συμπεριλαμβάνει τις νησίδες: Άγιος Γεώργιος, Αγριέλαια, Μεγάλο Μαύρο Ποϊνί, Μικρό Μαύρο Ποϊνί, Πολύφαδος Ένα, Πολύφαδος Δύο, Ρω, Στρογγυλή, Ψωμί, Ψωραδιά και μερικά ακόμη νησιά (βλ. Κατάλογος νησιών περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου). Στην περιοχή «Χωράφια» βρίσκεται το τριθέσιο δημοτικό σχολείο και το γυμνάσιο με λυκειακές τάξεις του νησιού.
Χάλκη Δωδεκανήσου
Η Χάλκη είναι ελληνικό νησί του νοτιοανατολικού Αιγαίου στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων με 478 κατοίκους (απογραφή 2011). Βρίσκεται 5 μίλια δυτικά από το ακρωτήριο Αρμενιστής της Ρόδου, ΝΑ. της Τήλου στο ΒΑ. Καρπάθιο πέλαγος. Η επιφάνεια του νησιού είναι 28 τ.χλμ. με ανάπτυγμα ακτής 34 χιλιομέτρων. Για την προέλευση της ονομασίας του νησιού υπάρχουν δύο εκδοχές: ονομάστηκε έτσι είτε από τα ορυχεία και τα εργαστήρια επεξεργασίας χαλκού που υπήρχαν στο νησί κατά την αρχαιότητα, είτε από τη φοινικική λέξη “κάρκι” ή “κάλχι” που σημαίνει “πορφύρα”, το όστρακο που υπήρχε άφθονο στις ακτές του νησιού τότε και το οποίο εμπορεύονταν οι Φοίνικες, εκδοχή που είναι και η πιθανότερη Η Χάλκη έχει ανακηρυχθεί “Διεθνές κέντρο ειρήνης και φιλίας νέων” και αυτό έχει ως αποτέλεσμα το νησί να το επισκέπτεται μεγάλος αριθμός νέων.Τα τελευταία χρόνια όμως είναι μεγαλύτερος ο αριθμός από επισκέπτες της τρίτης ηλικίας.
Αγαθονήσι
Το Αγαθονήσι είναι το βορειότερο νησί του Δωδεκανησιακού συμπλέγματος και βρίσκεται πολύ κοντά στη Σάμο. Έχει έκταση 13,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα, πλούσιο θαλάσσιο διαμελισμό με απάνεμους όρμους και πολλές μικρές βραχονησίδες, όπως η Πίτα, η Στρογγυλή, το Νερονήσι, το Κατσαγάνι και το Κουνελονήσι. Εντάσσεται στην προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 ως πολύτιμο καταφύγιο σπάνιων πουλιών (Αιγαιόγλαρος κ.α.).
Οι κάτοικοι του Αγαθονησίου ασχολούνται με την γεωργία, την αλιεία και την κτηνοτροφία και με στήριξη του Αγροτικού Συνεταιρισμού. Επίσης ως αλιεργάτες στις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας που λειτουργεί στο νησί. Μερικοί εργάζονται ως υπάλληλοι στις υπηρεσίες του νησιού. Τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη του τουρισμού, έχει δημιουργηθεί μικρή τουριστική υποδομή και έχουν ανεγερθεί μικρές μονάδες ενοικιαζομένων δωματίων με 120 κλίνες περίπου.
Στις απογραφές των τελευταίων δεκαετιών παρατηρείται μείωση του πληθυσμού με εξαίρεση την τελευταία, όπου επέρχεται μια μικρή αύξηση σε σχέση με τις προηγούμενες.
Τέλενδος
Η Τέλενδος ή Τέλεντος είναι νησί του νότιου Αιγαίου και ένα από τα Δωδεκάνησα.
Βρίσκεται πολύ κοντά στην Κάλυμνο, σε απόσταση μόλις 5 στάδια (0,5 μιλίου) και πιο συγκεκριμένα στα δυτικά της. Το περίγραμμά της θυμίζει εκείνο της Κέας, σε σμίκρυνση αντεστραμμένο, εκτεινόμενη κατά διεύθυνση Ανατολή – Δύση με συνολικό μήκος περίπου 4 χλμ. Της νήσου δεσπόζει το οροπέδιό της καλούμενο “Ράχη” με μέγιστο υψόμετρο 460 μ. Έχει έκταση 4,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Σημαντικότερα ακρωτήρια της νήσου είναι το ακρωτήριο Άσπρος Κάβος, όπου η δυτική άκρη αυτής και το ακρωτήριο Πνιμένος της ΝΑ. απόληξης.
Ο μοναδικός και ομώνυμος οικισμός της Τελένδου, βρίσκεται επί της ανατολικής ακτής της, στο μυχό του ανατολικού όρμου που σχηματίζεται παρά τη ΝΑ χερσονίζουσα απόληξή της, ακριβώς απέναντι από το χωριό Μυρτιές της Καλύμνου με το οποίο και συνδέεται με μικρά πλοιάρια, “θαλάσσια ταξί” που εκτελούν τακτική συγκοινωνία. Στη δυτική πλευρά της χερσονίζουσας απόληξης σχηματίζεται ο ευρύς όρμος Χοχλακάς.
Ψέριμος
Η Ψέριμος, λεγόμενη και Κάπαρη, είναι ελληνικό νησί του νοτίου Αιγαίου, του συμπλέγματος Δωδεκανήσων, με 80 κατοίκους (απογραφή 2011) και βρίσκεται βόρεια της Κω και νοτιοανατολικά της Καλύμνου. Η επιφάνεια του νησιού είναι 14,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα με μέγιστο υψόμετρο 268 μέτρα. Το βόρειο άκρο του νησιού ονομάζεται «Άκρα Βασιλική», ενώ το νοτιότερο άκρο «Άκρα Ρούσσα». Μεταξύ των παραπάνω επί της ανατολικής πλευράς του νησιού σχηματίζεται κόλπωση, όπου ο όρμος Βασιλική. Στη δυτική ακτή βρίσκεται ο όρμος Ψερίμου στο μυχό του οποίου υπάρχει το ομώνυμο χωριό. Περίπου 2 μίλια βορειότερα του όρμου Ψερίμου είναι το βορειοδυτικό άκρο της νησιού που λέγεται Άκρα Κοράκι (ή Ακρωτήριο Κοράκι), από το οποίο σε απόσταση 6 στάδια νοτιοδυτικά βρίσκεται η βραχονησίδα Πλάτη ή Πλατύ.
Η κύρια ασχολία των κατοίκων της Ψερίμου είναι η αλιεία και η κτηνοτροφία. Ακτοπλοϊκή σύνδεση υπάρχει τόσο με το νησί της Καλύμνου όσο και με την Κω, η απόσταση από τον λιμένα της οποίας είναι 7,3 ναυτικά μίλια.
Σαρία Δωδεκανήσου
Η Σαρία (εσφαλμένα Σαριά), είναι μια νησίδα του Αιγαίου που περιβρέχεται από το Καρπάθιο πέλαγος. Η Σαρία ανήκει στα Δωδεκάνησα και βρίσκεται απέναντι ακριβώς από τη Βόρεια άκρη της Καρπάθου.
Η Σαρία έχει έκταση 20,4 τ.χλμ. και υψόμετρο 630 μ. (2.067 πόδια). Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 στον υφιστάμενο ομώνυμο οικισμό, στο βόρειο τμήμα της νησίδας, κατοικούν 45 άνθρωποι, εκ των οποίων 22 επιστήμονες που κάνουν έρευνες για τη μεσογειακή φώκια, όπως οι ίδιοι δήλωσαν. Αυτοδιοικητικά η νησίδα, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης (Νόμος 3852/2010), υπάγεται στην Τοπική Κοινότητα Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου και χωρίζεται από την Κάρπαθο με έναν περιορισμένο και ρηχό στενό πορθμό, το Στενό της Σαρίας, πλάτους 100 μέτρων, ο οποίος είναι απαγορευτικός για τη διέλευση σκαφών μεγάλου βυθίσματος.
Αρκοί
Οι Αρκιοί είναι ένα νησί του Αιγαίου με 44 κατοίκους (απογραφή 2011). Η επιφάνεια του νησιού είναι 6,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα και έχει μήκος ακτών 25 χιλιόμετρα. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Πάτμου.
Με το όνομα Αρκοί συχνά αναφέρεται ολόκληρο το σύμπλεγμα των νησιών που βρίσκονται γύρω από το μεγαλύτερο νησί, τους Αρκιούς. Στο σύμπλεγμα των Αρκιών εκτός από το ομώνυμο μεγαλύτερο νησί συμπεριλαμβάνονται τα νησιά: Αργελούσσα, Μάραθος (ή Μαράθι), Καλόβολος, Σπολάτο, Μακρονήσι, Στρογγυλή, Κούμαρος, Αβάπτιστο, Ψαθονήσι, Τσούκα, Σμινερονήσι και Τσουκάκι.
Γυαλί Δωδεκανήσου
Το Γυαλί είναι ηφαιστειογενές νησί του νότιου Αιγαίου και ένα από τα Δωδεκάνησα. Βρίσκεται ανάμεσα στην Κω και την Νίσυρο (σε απόσταση περίπου 7 χιλιόμετρα). Έχει έκταση 4,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μεγαλύτερη απόσταση στο νησί είναι 5 χλμ στον άξονα Βορρά/ΒορειοΑνατολικά-Νότου/Νοτιοδυτικά. Το μεγαλύτερο πλάτος του νησιού είναι περίπου 2 χλμ, ενώ το μικρότερο είναι λιγότερο από 500 μ. Ο πληθυσμός του είναι 21 κάτοικοι (απογραφή 2011) και διοικητικά ανήκει στον δήμο Νισύρου. Όλο το νησί έχει κηρυχθεί Τοπίο Φυσικού Κάλλους και υπάρχουν δάση με κουμαριές και πεύκα.
Το ηφαίστειο του Γυαλιού, είναι ανενεργό και βρίσκεται σε απόσταση 7 περίπου χλμ από το ηφαίστειο της Νισύρου, έχει δύο ηφαιστειακούς δόμους, τον βορειοανατολικό και τον νοτιοδυτικό, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με ένα στενό ισθμό.
